Πολυλάς, Ιάκωβος

(Κέρκυρα 1826 – 1896). Έλληνας κριτικός και πολιτικός. Ιδιωτικοί λόγοι τον υποχρέωσαν, όταν ακόμα ήταν νέος, να μείνει για ένα διάστημα στην Ιταλία (1852-1854), όπου βρήκε την ευκαιρία να ασχοληθεί με τη λογοτεχνική ζωή και τη φιλολογία. Μελέτησε τους αρχαίους και τις νεότερες ευρωπαϊκές φιλολογίες, από τις οποίες αργότερα έδωσε εκλεκτικές μεταφράσεις. Γυρίζοντας στην Κέρκυρα συνδέθηκε με τον Σολωμό, τον οποίο βοήθησε, με τη γερμανομάθειά του και την αυθόρμητη προθυμία του, να επικοινωνήσει με τον ιδεαλισμό του Χέγκελ και του Σίλερ. Ο Π. αναμείχθηκε και στην πολιτική και έγινε πολλές φορές βουλευτής (μετά την ένωση της Επτανήσου αντιπροσώπευε την Κέρκυρα και στην ελληνική Βουλή). Το λογοτεχνικό του έργο είναι μικρό· λιγοστά διηγήματα και ποιήματα. Πολύ μεγαλύτερη σημασία στην ιστορία της νεότερης ελληνικής λογοτεχνίας έχει η θεωρητική και κριτική προσφορά του: ταΠρολεγόμενάτου, στην έκδοση των Απάντων του Σολωμού, που έκανε το 1859, δίνουν το μέτρο της κριτικής του ικανότητας· ως σήμερα θεωρούνται βασικά για τη μελέτη και την κατανόηση μερικών πλευρών του σολωμικού έργου. Η κριτική του νηφαλιότητα χρωματίστηκε περισσότερο συναισθηματικά με τις έριδες που είχε με το Σπυρίδωνα Ζαμπέλιο και τον Εμμανουήλ Ροΐδη. Κύριο μέλημα του Π. αποτέλεσε το γλωσσικό ζήτημα. Χαρακτηριστικό κείμενό του είναι το δημοσίευμα Η φιλολογική μας γλώσσα(1892), όπου δίπλα στα λόγια έβαλε δημοτικά κείμενα. Ο Π. αναζήτησε μια λύση ανάμεσα στους συντηρητικούς και στους ριζοσπάστες του γλωσσικού ζητήματος (χαρακτηριστικά είναι όσα λέει στον πρόλογο του στη μετάφραση του Άμλετ). Εφαρμογή και προέκταση των θεωρητικών απόψεων του αποτελεί η μετάφραση ορισμένων κλασικών έργων, που θα πλούτιζαν τις εκφραστικές δυνατότητες της δημοτικής: της Τρικυμίας, και, κυρίως, του Άμλεττου Σαίξπηρ (σε 13σύλλαβους ιάμβους), της Οδύσσειαςκαι τηςΙλιάδας, έργων Λατίνων και Γερμανών ποιητών. Τις μεταφράσεις του συνόδευαν πρόλογοι και σημειώσεις που υπηρετούσαν πάντα τον ίδιο σκοπό: τη δημιουργία ενός νέου γλωσσικού οργάνου, με τη φιλολογική επεξεργασία της δημοτικής. Τις απόψεις του αποδέχτηκε και προπαγάνδισε ο Γιώργος Καλοσγούρος.